Free margin คืออะไร สรุปแบบเข้าใจง่าย

Free Margin คืออะไร?

• พูดให้เข้าใจง่าย Free Margin คือเงินว่างที่เหลืออยู่ในบัญชีหลังจากเอาไปวางเป็นหลักประกันเปิดออเดอร์แล้ว
• เงินส่วนนี้คือกำลังยิงของพอร์ต ถ้าไม่มีเหลือเลยจะเปิดออเดอร์ใหม่ไม่ได้ และถ้ากราฟวิ่งสวนแล้ว Free Margin ติดลบ ก็มีโอกาสโดนล้างพอร์ต
• Free Margin ไม่ได้อยู่นิ่ง มันจะเปลี่ยนไปตามกำไรหรือขาดทุนของออเดอร์ที่ถืออยู่
• Free Margin เปรียบเสมือน “เบาะกันกระแทก” ของพอร์ต ถ้าตลาดสวิงแรง ๆ แล้วไม่มีเบาะพอ พอร์ตจะเจ็บหนักทันที
• หลายคนเข้าใจว่า Free Margin ใช้แค่ตอนจะเปิดออเดอร์ใหม่ แต่จริง ๆ มันยังเกี่ยวกับความสามารถในการ “ทนกราฟแกว่ง” ด้วย
• กราฟอาจไม่ได้สวนแรงมากก็จริง แต่ถ้า Free Margin มีน้อย โอกาสพอร์ตถูก Stop Out ก็ยังสูง
• โบรกเกอร์บางเจ้าจะไม่ให้เปิดออเดอร์เพิ่มเลย ถ้า Free Margin เหลือต่ำกว่า 100% ของ Margin ที่ต้องใช้
• Free Margin ยังเกี่ยวกับการถือออเดอร์ข้ามคืนด้วย เพราะบางคู่เงินมีค่า Swap ที่ติดลบ ยิ่งถือนาน Equity จะยิ่งลด Free Margin ก็จะลดตาม
• ไม่ควรใช้ Free Margin จนหมดทุกบาท แนะนำให้เหลือไว้ขั้นต่ำสัก 30–50% เป็น Safety Zone เพื่อกันกรณีตลาดเคลื่อนไหวผิดทาง
• ในช่วงข่าวแรง เช่น FOMC หรือ NFP แม้จะมี Free Margin เหลือ แต่ก็ไม่ควรรีบเปิดออเดอร์เพิ่มทันที เพราะความผันผวนอาจทำให้ Equity ลดฮวบได้ในพริบตา

ยกตัวอย่างให้เข้าใจเกี่ยวกับ Free Margin ง่าย ๆ 

• บัญชีมีเงินอยู่ 10,000 บาท
• เปิดออเดอร์ใช้ Margin ไป 2,000 บาท
• ถ้ามีกำไรลอยอยู่ 500 บาท
• Equity จะเป็น 10,000 บวก 500 เท่ากับ 10,500
• Free Margin คือ 10,500 ลบด้วย 2,000 เหลือ 8,500 บาท

ภาพนี้อธิบายถึงคำว่า Free Margin ในแบบที่เข้าใจง่ายมาก มันก็จะเหมือนกับการที่เรามีเงินในกระเป๋า และ มีการใช้จ่าย ที่จะใช้จ่ายได้อีกเท่าไหร่ ?

ความสัมพันธ์ระหว่าง Free Margin, Equity และ Margin

• ความสัมพันธ์นี้คือหัวใจของการคุมพอร์ต เทรดเดอร์ต้องเข้าใจสูตรสำคัญที่ใช้คิดคือ Free Margin เท่ากับ Equity ลบด้วย Margin
• Equity คือตัวเลขที่เปลี่ยนตลอดเวลา เพราะรวมกำไรหรือขาดทุนของออเดอร์ที่เปิดอยู่
• Margin คือเงินที่ใช้ค้ำประกันกับโบรกเกอร์ มันคงที่จนกว่าออเดอร์จะถูกปิด
• ดังนั้น Free Margin จะผันผวนตลอด ถ้าขาดทุนหนักขึ้น Equity จะลดลง Free Margin ก็จะหดไปด้วย

เปรียบเทียบให้เห็นภาพง่าย ๆ

• ลองนึกถึง Margin เป็นค่ามัดจำรถที่เช่าไว้
• Equity เหมือนเงินในบัญชีเราตอนนี้
• Free Margin ก็คือเงินที่เหลือจากเงินในบัญชีลบค่ามัดจำ
• ถ้าโดนหักค่าปรับหรือค่าซ่อมเพิ่ม (เทียบเท่ากราฟสวน) เงินที่เหลือใช้ก็จะลดลงแบบเดียวกับ Free Margin ที่ลดลง

ตัวอย่าง

• เปิดออเดอร์ใช้ Margin 3,000 บาท
• ออเดอร์นั้นขาดทุนอยู่ 1,000 บาท
• Equity คือ 10,000 ลบ 1,000 เหลือ 9,000
• Free Margin คือ 9,000 ลบ 3,000 เหลือ 6,000 บาท

ทำไม Free Margin ถึงสำคัญต่อการเทรด

• Free Margin เปรียบเหมือนถังออกซิเจน ถ้ามีเยอะ พอร์ตจะหายใจสะดวก ถ้ามีน้อยก็เหมือนคนที่หายใจติดขัด
• มันคือพื้นที่ที่ช่วยให้พอร์ตทนต่อการแกว่งของราคาได้ ถ้าราคาเคลื่อนไหวสวนทางแล้ว Free Margin เหลือน้อย มีโอกาสโดนปิดไม้แบบไม่ทันตั้งตัว
• เทรดเดอร์สายลากไม้หรือสายเทรดสวน ต้องคอยดู Free Margin ตลอด เพราะถ้าคำนวนพลาด แค่การแกว่งเพียงเล็กน้อยก็พังได้ทั้งพอร์ต
• เทรดเดอร์ที่ใช้ EA ต้องเขียนเงื่อนไขให้ระบบเช็ค Free Margin ด้วย ไม่อย่างนั้นระบบอาจเปิดออเดอร์เพิ่มตอน Margin แทบไม่เหลือ
• ช่วยให้แก้พอร์ตได้ทันเวลา หากกราฟวิ่งสวนแรง การมี Free Margin เหลือพอ จะเปิดไม้ Hedge หรือไม้แก้ทางได้ทันก่อนพอร์ตพัง
• สะท้อนวินัยของเทรดเดอร์ ใครที่คุม Free Margin ได้ดี แสดงว่ามีวินัย ไม่เทรดเกินตัว ไม่เปิดออเดอร์มั่วจนพอร์ตเสี่ยง
• จำเป็นต่อการถือออเดอร์ระยะยาว การถือไม้ยาวต้องเผื่อ Free Margin ให้พอรับความผันผวนระหว่างทาง ไม่อย่างนั้นอาจโดน Stop Out ก่อนถึงเป้า

ประสบการณ์จริง
        เคยเปิดหลายไม้พร้อมกันหวังแก้พอร์ตให้กลับมา แต่ไม่คำนวณ Free Margin ให้ดี พอราคาแกว่งผิดทางแค่นิดเดียว พอร์ตเข้าเขต Margin Call และถูกปิดไม้ขาดทุนทันที

ภาพอธิบายความสำคัญ และ ความสัมพันธ์กันของ 3 เรื่อง เริ่มจาก Margin – Equity – Free Margin

ตัวอย่างง่าย ๆ ในการคำนวณ Free Margin

• เวลาเทรดจริงต้องคำนวณให้เป็น หรืออย่างน้อยก็รู้วิธีดูในหน้าจอเทรด ว่าตัวเลขที่เห็นหมายถึงอะไร
• ควรคำนวณจากขนาดล็อตที่เปิด ราคาที่เข้า และเลเวอเรจที่ใช้ เพื่อรู้ว่า Margin ถูกใช้ไปเท่าไหร่
• อย่าลืมว่า Margin คงที่ แต่ Equity เปลี่ยนไปเรื่อย ๆ ทำให้ Free Margin แกว่งตามสถานการณ์ในตลาด

ตัวอย่างการคำนวนที่ 1 

• บัญชีมีเงิน 50,000 บาท
• เปิดออเดอร์ EURUSD ขนาด 1 ล็อต ใช้ Margin ไป 10,000 บาท
• ตอนนี้ออเดอร์มีกำไรลอย 3,000 บาท
• Equity จะเป็น 50,000 บวก 3,000 เท่ากับ 53,000
• Free Margin คือ 53,000 ลบ 10,000 เหลือ 43,000 บาท
• แต่ถ้าออเดอร์ขาดทุน 5,000 บาทแทน
• Equity จะเหลือ 45,000
• Free Margin จะกลายเป็น 45,000 ลบ 10,000 เหลือ 35,000 บาท

ตัวอย่างการคำนวณที่ 2

• บัญชีมีเงิน 100,000 บาท
• เปิดออเดอร์ USDJPY ขนาด 2 ล็อต ใช้ Margin ไป 20,000 บาท

กรณีที่ออเดอร์กำไร 8,000 บาท

• Equity = 100,000 + 8,000 = 108,000 บาท
• Free Margin = 108,000 – 20,000 = 88,000 บาท

กรณีที่ออเดอร์ขาดทุน 15,000 บาท

• Equity = 100,000 – 15,000 = 85,000 บาท
• Free Margin = 85,000 – 20,000 = 65,000 บาท

ภาพอธิบายความสำคัญของ Free Margin ต่อการเทรด ที่มีเรื่องสำคัญคือ การช่วยให้พอร์ตยังคงรั้งไว้หลังจากไปผิดทาง

Free Margin เหลือน้อยเกิดอะไรขึ้น

• ถ้า Free Margin เหลือต่ำมาก เช่น ต่ำกว่าเกณฑ์ที่โบรกตั้งไว้ ระบบจะเตือนว่าเข้าเขต Margin Call
• ถ้าไม่เติมเงินหรือไม่ปิดบางไม้เพื่อคืน Margin และราคาเคลื่อนไหวสวนไปอีก ก็มีโอกาสเข้าสู่ระดับ Stop Out โบรกจะปิดออเดอร์ให้เองเพื่อป้องกันพอร์ตติดลบ
• ระดับ Margin Call กับ Stop Out ไม่เหมือนกันในแต่ละโบรก บางเจ้า Margin Call อยู่ที่ 100 เปอร์เซ็นต์ บางเจ้าอยู่ที่ 50 เปอร์เซ็นต์ ต้องดูเงื่อนไขให้ดี
• บางคนเข้าใจผิดว่าพอร์ตยังไม่พัง เพราะออเดอร์ยังไม่ถูกปิด แต่จริง ๆ แล้วแค่ Equity ยังไม่ต่ำพอเฉย ๆ
• ถ้า Free Margin ใกล้ศูนย์ จะไม่สามารถเปิดออเดอร์ใหม่ได้เลย เพราะระบบจะคำนวณว่า Margin ไม่พอสำหรับการค้ำออเดอร์ใหม่ แม้จะเห็นเงินในบัญชีอยู่ก็ตาม
• พอร์ตที่ Free Margin ต่ำมากจะมีความเปราะบางสูงมากต่อการแกว่งของราคานิดเดียวก็ทำให้เข้าเขต Stop Out ได้ง่าย โดยเฉพาะช่วงข่าวแรง ๆ หรือสเปรดกว้าง
• เทรดเดอร์ที่ไม่มีระบบคุมความเสี่ยง เช่น ไม่ตั้ง Stop Loss หรือเปิดหลายออเดอร์ซ้อนกัน อาจเจอพอร์ตระเบิดได้แม้จะมีทุนค่อนข้างมาก เพราะใช้ Free Margin หมดเร็วโดยไม่รู้ตัว

เคสที่เคยเจอ
เปิดไม้ไว้เยอะเกินไปจน Free Margin เหลือหลักร้อย ทั้งที่พอร์ตมีหลักหมื่น พอราคาขยับสวนแรง ๆ ไม่กี่พิป โดน Stop Out ทันทีโดยไม่มีโอกาสได้แก้ไม้

ภาพแสดงถึงรายละเอียด ของ Free Margin ที่เหลือน้อย ถ้าเปิดหลายไม้พร้อมกัน กราฟสะบัดทีเดียวพอร์ตก็บินได้เลย

ข้อควรรู้เพื่อรักษา Free Margin ให้ปลอดภัย

• ต้องรู้ว่าตัวเองรับความเสี่ยงได้แค่ไหน อย่าเทรดเกินกำลัง เช่น พอร์ตมี 5,000 บาทแต่เปิดล็อต 0.5 ถือว่าเสี่ยงเกินไป
• อย่าใช้ Leverage สูงเกินไปแบบไม่จำเป็น เพราะแม้จะเปิดออเดอร์ได้เยอะ แต่พอร์ตจะอ่อนไหวมากกับการแกว่งของราคา
• หมั่นเช็ค Free Margin เป็นนิสัย โดยเฉพาะตอนถือออเดอร์ข้ามคืนหรือก่อนเข้าออเดอร์เพิ่ม
• ถ้าเทรดข่าว หรือช่วงที่ตลาดผันผวนสูง เช่นตอนประกาศดอกเบี้ย หรือ NFP ควรเว้นระยะให้ Free Margin เผื่อมากเป็นพิเศษ
• การเปิดหลายไม้พร้อมกันแบบไม่มีแผนชัดเจน จะกิน Margin เรื่อย ๆ จนพอร์ตหายใจไม่ออก
• ตั้งกฎการบริหารเงินทุน (Money Management) เช่น กำหนดไม่เกิน 1-2% ของพอร์ตในแต่ละออเดอร์ เพื่อป้องกัน Free Margin รั่วไหลเร็วเกินไป
• ใช้เครื่องมือช่วยเช็คสถานะพอร์ต เช่น การตั้ง Alert เมื่อ Free Margin ต่ำกว่าระดับที่กำหนด เพื่อเตือนให้รีบจัดการก่อนพอร์ตเสี่ยงล้าง
• ฝึกฝนการตัดสินใจไม่เปิดออเดอร์เพิ่มเมื่อตัวเลข Free Margin ใกล้หมด โดยเฉพาะในช่วงที่ตลาดไม่ชัดเจนหรือผันผวนสูง เพื่อรักษาพอร์ตให้ยืนระยะได้ยาวนาน
• ถ้า Free Margin เหลือต่ำกว่า 30 เปอร์เซ็นต์ จะไม่เปิดไม้เพิ่มเด็ดขาด และจะเริ่มทยอยปิดบางไม้เพื่อลดความเสี่ยง

ภาพอธิบายถึง 5 ข้อ ที่จะทำให้คุณใช้ Free Margin ได้อย่างถูกต้อง ถูกวิธี ซึ่งจะต้องมีแผนในการเทรด ไม่ใช่เทรดมั่ว

คลิปที่น่าสนใจ

• คลิปที่น่าสนใจสำหรับบทความก็ต้องขอแนะนำ คลิปวิธีการคำนวณ Free margin จากช่อง  RBFX Knowledge Channel Thailand

สรุป

• Free Margin คือเงินว่างในพอร์ตที่เหลือหลังจากใช้ไปกับ Margin เพื่อเปิดออเดอร์ มันคือ “พื้นที่ปลอดภัย” ที่ทำให้คุณสามารถถือไม้ที่เปิดอยู่และเปิดไม้ใหม่ได้
• Free Margin จะเปลี่ยนตามกำไร-ขาดทุนลอยตัว (Equity) และขนาดของออเดอร์ที่เปิด (Margin) ถ้า Equity ลดลง Free Margin ก็จะลดตาม
• ถ้า Free Margin เหลือน้อยเกินไป พอร์ตจะเสี่ยงโดน Margin Call หรือ Stop Out ได้ง่าย
•  Free Margin ไม่ใช่แค่เงินว่างสำหรับเปิดออเดอร์ใหม่ แต่ยังเป็นตัววัดความสามารถในการ “ทนความผันผวน” ของพอร์ตด้วย
• การรักษา Free Margin ให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมช่วยให้มีโอกาสแก้ไม้หรือปรับพอร์ตเมื่อเจอความเสี่ยงอย่างฉับพลัน
• Free Margin ที่เหลือน้อยอาจทำให้ระบบอัตโนมัติ (EA) หยุดทำงานหรือเปิดออเดอร์เพิ่มไม่ได้ ส่งผลต่อกลยุทธ์เทรดโดยตรง
• การติดตามและบริหาร Free Margin เป็นส่วนสำคัญของวินัยเทรด ที่ช่วยลดความเสี่ยงพอร์ตพังและเพิ่มโอกาสทำกำไรในระยะยาว

อ้างอิง

• What is Free Margin?: https://www.babypips.com/learn/forex/what-is-free-margin 
• Margin Levels in Forex Trading: Key Insights: https://www.equiti.com/sc-en/news/trading-ideas/margin-levels-in-forex-trading-what-traders-should-know/
• Free Margin, Defined & Explained: https://www.sofi.com/learn/content/free-margins/
• What is the difference between Margin, Free Margin and Margin Level?: What is the difference between Margin, Free Margin and Margin Level? – Tier1FX, the new transparent way of institutional trading

FAQ — Free margin คืออะไร สรุปแบบเข้าใจง่าย

 

เขียนโดย

Pakornkiat Poonsuk

ผู้ตรวจทานความถูกต้อง

Chatchawal Nakcharoen